Het Gebied

De Alblasserwaard-Vijfheerenlanden is het gebied tussen de (grote) rivieren en dijken, omgeven door de Lek, de Noord, de Merwede, de Linge en de Diefdijk. Het is een gebied met twee gezichten. Verstedelijkt en doortrokken met infrastructuur in het zuiden (Noordelijke Drechtsteden), groen en open in het midden en noorden. Toch is dit geen verdeeld gebied. Stad en land vormen samen een prachtige omgeving om te wonen, werken en recreëren. Waarbij stad en land niet alleen elkaar aanvullen, maar ook niet zonder elkaar kunnen. Er is een onderlinge samenhang die zich op vele terreinen voordoet. Meest in het oog springend daarbij is de bescherming tegen hoog water in de rivieren.

De Alblasserwaard-Vijfheerenlanden is het product van een eeuwenlang proces van bodemontwikkeling, inpoldering en stedelijke ontwikkeling. Dit proces kan in zes verhaallijnen verteld worden:

• De ondergrond: langs de huidige en voormalige rivierlopen liggen oeverwallen die in de loop der eeuwen hoger zijn komen te liggen. In de Vijfheerenlanden zijn de rivierinvloeden goed herkenbaar in het landschap, onder andere door de aanwezige fruitboomgaarden. 
• De Alblasserwaard-Vijfheerenlanden loopt af van oost naar west en dat is in de bodem terug te zien. In het oosten rivierklei, het middengebied veengrond en aan de westkant kleiafzettingen. 
• De kamers: tot de tiende eeuw was de Alblasserwaard een getijdelandschap met kreken. Vanaf ongeveer 1100 werd het gebied ingepolderd. Voor de afwatering van de veengrond werden op korte afstand van elkaar sloten gegraven. Aangezien de veenkussens relatief hoog lagen hoefde het nieuw ontgonnen veenland nog niet tegen rivierwater beschermd te worden. De eerste dijken beschermden tegen water vanuit hoger gelegen gronden en tegen water uit de verder in de polder gelegen gebieden, de zijwendes en de achterkades. 
• Het ingenieuze watersysteem: voor de afwatering van de polders moesten naast de bestaande weteringen ook boezems en vlieten worden aangelegd. Zo is een ingenieus watersysteem ontstaan, met als hoogtepunt Kinderdijk, waar een dubbele boezem ligt. 
• De linten: vanaf eind 13e eeuw werden de rivierdijken en kades met elkaar verbonden. Langs de rivierdijken en langs de ontginningslinten in de polder zijn bebouwingslinten gegroeid. Die linten vormen belangrijke landschapselementen die de ontwikkeling van de polder en de verschillen tussen bijvoorbeeld de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden goed laten zien. 
• De stedenband: de rivier vormde een goede basis voor riviergebonden bedrijvigheid en voor de groei van de langs de rivier gelegen steden. Langs de Merwede bevindt zich nu een stedenband, ingeklemd tussen de rivier en de infrastructuur van de A15 en de Betuwelijn. 

Deze verhaallijnen vertellen de geschiedenis van de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, een geschiedenis die in het landschap en in de steden nog goed waarneembaar is. Die historische plekken, zoals Kinderdijk, Glasstad Leerdam en de Vestingdriehoek met Gorinchem zijn recreatief belangrijke trekkers.
Daarnaast is er het achterland; een gebied met minstens zo veel recreatieve kwaliteiten waarbinnen agrariërs en andere ondernemers als goede rentmeesters hun bedrijf uitoefenen.

Lees verder: de identiteit